Epilepsi, yani halk arasında “sara” olarak bilinen hastalıkta nöbetler, beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik aktivitesi sonucu ortaya çıkar.
Ülkemizde yaklaşık 700 binden fazla epilepsi hastası bulunduğunu belirten Dr. Ferit Şeyhzade: ‘‘Kişi eğer başkası tarafından dikkat çekecek kadar sık olarak bilinç, duygu, davranış, hareket bozuklukları ya da dalgınlıklar yaşıyor ise, bu belirtiler epilepsi habercisi olabilir’’ dedi.
Her epileptik nöbet geçiren kişinin de epilepsi hastası demek olmadığını belirten Dr. Şeyhzade, “Nöbetler zaman içinde her hasta için belli özelliklerde, bazen kendiliğinden bazen de tetikleyen faktörler sebebiyle tekrarlarsa epilepsi hastalığı tanısı konulmaktadır” dedi.
Epilepsi çocukluk ve ergenlik çağında en sık, yetişkin döneminde de inmeden sonra en sık görülen nörolojik hastalıktır. Erkek ve kadınlarda eşit sıklıkta görülen bu hastalık, her yaş grubunda görülmekle birlikte en fazla genç ve yaşlı grupta görülmektedir.
Uzun süreli tedavi ve izlem gerektiren bu hastalık, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Doğru tedavi ile hastaların büyük kısmında nöbetler kontrol altına alınır ve hasta normal yaşantısını sürdürür. Bu sebeple de nöbetlerin kontrol altına alınması çok önemlidir. Ancak ilaç tedavisine dirençli epilepsi hastaları ve antiepileptik ilaç tedavisini yan etkilerinden dolayı tolere edemeyen hastalara daha ileri tedavi yöntemi olan epilepsi cerrahisi düşünülür.
Epilepsi neden yaşanıyor?
Genellikle çocukluk çağında kendini gösteren epilepsi hastalığı, bazı hastalıklar ve dış etkenler sonucu gelişebiliyor. Bunlar;
Nasıl teşhis edilir?
Epilepsi hastalığının teşhisinde hastanın ailesi ve yakınlarının doktora aktaracağı bilgilerin çok büyük önem taşıdığını belirten Dr. Ferit Şeyhzade: “Kişinin dalgınlıkları ve nöbetlerinin nasıl olduğu ne kadar sürdüğü ve ne sıklıkta yaşandığı doktora düzgün aktarılmalıdır. Çünkü tüm bu bilgiler hastalığın kesin tanısı ve tedavi süreci için uygulanacak yöntemler için önemli ipuçlarıdır. Aktarılan bilgilerin ardından hastaya EEG, beyin tomografisi ve MR gibi ileri tetkikler yapılarak kesin tanı konur. Tüm tetkik ve araştırmalara rağmen sebebi bulunamayan epilepsi hastaları da mevcuttur’’ dedi.
Epilepsi krizi geçiren kişiye ilk yardım nasıl olmalı?
Hastanın vücudu kriz esnasında kasılacağı için, hastaya zarar vermemek adına sert bir şekilde fiziki müdahale yapılmaması gerekir. Hastayı krizden kurtulsun mantığı ile sarsmamak, hareketlerine müdahale etmeye çalışmamak ve yüzüne su dökmemek gerekir. Nöbet geçiren kişinin çevresinde ona zarar verebilecek keskin, sivri, sert cisimleri uzaklaştırmalıyız. Rahat nefes almasını sağlamalı gerekirse kravat, atkı ya da boğazını sıkan giysileri gevşetmeliyiz. Genellikle nöbetler 1-2 dakika içinde biter. Hasta kusuyor ise ve sırt üstü pozisyonda ise yan çevrilmeli, böylece kusmuğunun soluk borusuna kaçması önlenmeli ve nöbet 2 dakikadan fazla sürüyorsa acil ambulans çağırmalıyız. Hastanın en kısa süre içinde bir uzmana başvurarak hastalığının şiddetine göre uygun tedaviye başlaması gerekir.
