Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, deniz taşımacılığında çevre dostu bir dönüşüm sürecini başlatmak amacıyla düzenlenen “Deniz Ticaret Filosunu Yenileme Teşvik Belgesi” imza töreninde önemli açıklamalarda bulundu. Peki, bu teşvik destekleri Türk denizcilik sektöründe ne gibi yenilikler getirecek?
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Deniz Ticaret Filosu Yenileme Teşvik Belgesi imza töreninde yaptığı konuşmada, “Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik” kapsamında ilk defa özel sektör sahipli Kapıdağ ve Ayşenaz isimli gemilerin teşvikten yararlanan ilk çevre dostu Türk Bayraklı gemiler olarak inşa edileceğini bildirdi. Bakanlık olarak 2 geminin dönüşümü için toplamda 6 milyon dolarlık teşvik sağlayacaklarının altını çizen Uraloğlu, “Sülfür içermemesiyle yeni nesil yakıt olarak kabul edilen Methanol yakıt kullanan ana makine ile donatılarak inşa edilecekler. Gemilerimiz filomuzdaki ilk alternatif enerjili, çevreci gemiler olacaklardır.” diye konuştu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Deniz Ticaret Filosu Yenileme Teşvik Belgesi imza törenine katıldı. Uralolğu, “Deniz ticaret filomuz yenilenmesi adına hayata geçirdiğimiz en önemli çalışmalardan biri olan ‘Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik’ kapsamında; İlk defa özel sektör sahipli Kapıdağ ve Ayşenaz isimli kimyasal ürün tankerlerinin teşvikten yararlanan ilk çevre dostu Türk Bayraklı gemiler olarak inşa edileceği anlamlı bir buluşmadayız.” dedi.
Uluslararası ticari taşımacılıkta en büyük paya sahip olan sektörün hiç şüphesiz denizcilik sektörü olduğunun altını çizen Uraloğlu, 2023’te dünyada taşınan 14,3 milyar ton yükün 12,4 milyar ton’unun yani yaklaşık yüzde 86’sının denizyolu ile taşındığını kaydetti. Bakan Uraloğlu, “Ülkemizde ise rakamın 450 milyon tonlara yakın olduğunu görüyoruz ve tonaj olarak yüzde 87,5’i, değer olarak ise yüzde 54,8’i denizyolu ile gerçekleşmiştir. Düşük maliyet ve verimlilik avantajıyla deniz taşımacılığı; sürdürülebilir ekonomik gelişim ve refah için olmazsa olmazdır. Bu durum denizcilik sektörünü küresel ticarette en stratejik sektörü konumuna getirmiştir. Ayrıca denizcilik sektörü, 21. yüzyılda sadece bir taşımacılık türü olmaktan da çıkmıştır. Gemi inşa sanayi, liman ve gemilerde kullanılan yeni teknolojiler, sektörel enerji verimliliğinin artırılması, liman hizmetleri, deniz turizmi ve yatçılık deniz çevresinin yönetimini kapsayan daha geniş bir sektör, ticaret ve hizmet dalına dönüşmüştür.” ifadelerini kullandı. 
Bu kapsamda dünyanın en önemli boğazları arasında bulunan İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nın kontrolünü elinde tutan Türkiye’nin; Üç kıtanın geçiş yolunda bulunarak Akdeniz Havzası ve Karadeniz Havzasındaki ülkelerin deniz ulaşımı ve uluslararası ticaret faaliyetleri açısından anahtar konumda olduğunu vurgulayarak, “Dünya denizcilik faaliyetleri için çok önemli bir coğrafyada yer almaktadır. Ülkemizin; bu zengin potansiyelini en iyi şekilde değerlendirerek, dünya denizciliğinde daha üst sıralara çıkarmak en büyük hedefimizdir. Gururla belirtmek istiyorum ki denizcilik sektörümüz, son 22 yılda bir denizcinin oğlu olan Sayın Cumhurbaşkanımızın vizyonu ve kaptanlığında çok önemli gelişmeler göstermiştir. Bugün, Türkiye gerek coğrafyamızın gerek dünya deniz ticaretinin geleceğini inşa etmektedir.” diye konuştu.
Deniz ticaret filosunu büyüklüğünün ve filodaki gemilerin yaşının deniz taşımacılığının geliştirilmesi açısından çok önemli faktörler olduğunu belirten Uraloğlu, Türk deniz ticaret gemi filosunda, 2023 yılı sonu itibarı ile 1.000 groston üzerinde 2028 adet gemi bulunduğunu vurguladı. Bu gemilerin toplam taşıma kapasitesinin 48,9 milyon dedveyt ton ile Türkiye’yi dünyanın en büyük 12’nci gemi filosuna sahip ülkesi yaptığını anımsatan Uraloğlu, Bu filonun maddi değerinin yaklaşık 25 milyar dolar olduğunun altını çizerek, “Ancak bu gemilerin ortalama yaşının 21,4’tür. Bu kapsamda filomuzu gençleştirmek amacıyla Bakanlığımızın birçok çalışmasından biri de “Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik”tir. Söz konusu yönetmeliğimiz, sektörel talepler kapsamında güncellenmiş ve 23 Mart 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Yönetmeliğimizin amacı özetle; ülkemizin deniz ticaret filosunun yenilenmesi, kabotajda ve uluslararası sularda deniz çevresine zararsız, etkin, emniyetli, sürdürülebilir bir taşımacılığın oluşturulabilmesinin desteklenmesidir. Bahse konu Yönetmeliğimiz; Gemi sicillerimize kayıtlı 50 ile 50 bin groston arası ticari gemilerden 20 yaş ve üzeri olanları kapsamaktadır.” şeklinde konuştu. 
Alınacak teşvikler ile yeni inşa edilecek gemilerin ana sevk sistemlerini; çevre dostu bir enerji kaynağına dönüştüreceklerini ifade eden Uraloğlu, “Bugün de bu kapsamdaki ilk iki özel sektör gemisinin dönüşümü için bir aradayız. Hicri Ercili Denizcilik Anonim Şirketi tarafından Bakanlığımıza yapılan başvurunun uygun bulunması neticesinde şirket bünyesinde yer alan; 5 bin 499 Grostonluk Kapıdağ isimli kimyasal ürün tankerine teşvik kapsamında 3,2 milyon, 5 bin 401 Grostonluk Ayşenaz isimli kimyasal ürün tankerine ise 2,8 milyon olmak üzere 2 gemiye toplamda 6 milyon dolarlık teşvik sağlıyoruz.” dedi. Hurdaya ayrılacak söz konusu gemilerin yerlerine inşa edilecek petrol tankerlerinin her birinin yaklaşık olarak 6 bin 283 groston büyüklüğünde ve teşvikten yararlanan ilk çevre dostu türk bayraklı gemiler olacaklarının altını çizerek, “Sülfür içermemesiyle yeni nesil yakıt olarak kabul edilen Methanol yakıt kullanan ana makine ile donatılarak inşa edilecekler. Gemilerimiz filomuzdaki ilk alternatif enerjili, çevreci gemiler olacaklardır.” diye konuştu.
Bu gemilerin güzel bir örnek olacağını ve teşvikten faydalanan denizcilik şirketlerinin sayısını artıracağını ifade eden Uraloğlu, iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında gemi kaynaklı emisyonların azaltımının büyük öneme sahip olduğunu söyledi. Yaşlı gemilerin enerji verimliliğinin düşük olduğu için emisyon oranlarının da yüksek olduğunu belirten Bakan Uraloğlu, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Bu vesileyle tüm gemi işlemecilerimizi devletimizin sağladığı bu teşvikten yararlanarak, Türk bayrağı altında insanımızı istihdam edileceği yeni gemi yatırımları yapmaya davet ediyoruz. Sadece gemiler için değil liman tesislerimiz içinde uzun yıllardır sürdürdüğümüz Yeşil Liman uygulamasını güncelleyerek emisyon salınımının azaltmayı hedefliyoruz. Oluşturacağımız bir mekanizma ile sektörümüze Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan 20 milyon Avro hibe, 50 milyon Avro uzun vadeli uygun maliyetli kredi desteği alacağız. Her zaman belirttiğimiz üzere denizlerimiz bizim ‘Mavi Vatan’ımızdır. Bir karış toprağımız ne ifade ediyorsa denizlerimizin bir kum tanesi, bir avuç suyu da bizler için aynı anlam ve önemi taşımaktadır. Gemilerimizi gençleştirecek ve alternatif enerjili, çevreci gemiler olarak yeniden inşa edeceğiz. Limanlarımızı yeşil limanlar olarak yeniden dizayn edeceğiz. Biliyoruz ki çevrenin ve denizlerin korunması adına hayata geçirdiğimiz her proje ve uygulama gelecek nesillere daha güvenli bir dünya bırakma yolunda önemli bir adımdır. Bu düşüncelerle özel sektör tarafından ilk teşvik belgesini almaya hak kazanan Hicri Ercili Denizcilik Anonim Şirketi yöneticilerine ve bu yönetmeliğimizi başarıyla hayata geçiren Denizcilik Genel Müdürlüğümüzün yönetici ve çalışanlarına teşekkür ediyorum”
